İnsanoğlunun ilk kez üretip kullandığı temizlik maddelerinsen olan sabunun yazılı formülleri milattan önce 2200 yılına dayanmaktadır. Babil’de yer alan bu formül bir tür kil tablet üzerine işlenmiş olarak bulunmuştur. Zeytinyağı kullanılarak üretilen ilk sabun türleri ise ilk defa Arabistan yarım adasında tercih edilmiştir. Sekizinci yüzyılda hayvansal kaynaklı yağlar kullanılarak üretilen sabun çeşitliliği 18. Yüzyıla ulaşana dek sanayileşme yaşanmamıştır. Ancak 18. Yüzyıla ulaşıldığında sabun sektörü ayrı bir sanayi olarak anılarak ilk defa Avrupa’da sabun üretimi üzerine fabrikalar açılarak çoklu sayıda ve türde sabun üretimleri sağlanmaya başlanmıştır.
Sabunlarda 4 haneli gümrük tarife kodları kullanılmaktadır. Bunların adına Gtip 3401 denmektedir. Gtip kodları sabunların türlerini yansıtmakla beraber yüzeylerinde kullanılan organik materyalleri de ifade etmektedir. Dünya kapsamında 2014 senesi verilerine göre 5 milyon tonu aşkın sabun materyalleri ihracatı yapılmıştır. Bu tonajın dolar cinsinden bedeli ise 10 milyar doları aşmıştır.
Türkiye’nin Sabun Üretimi
Türkiye’nin sabun üretimi Cumhuriyet öncesinden 2000’lere kadar farklı dönemler yaşamıştır. Yapılan tespitler şu şekildedir;
Cumhuriyet Öncesi
Osmanlı döneminden günümüz dönemine kadar ulaşan sabuna dair geçmiş devam etmektedir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde sabun hem kozmetik amaçlarla hem de kişisel temizlik amaçlarıyla tercih edilmeye başlanmıştır. Cumhuriyet öncesinde sabun sektöründe fason üretime de geçilmiştir. Ancak bu üretimler büyük ölçekli – yabancı uyruklu sabun şirketlerinde yoğunluklu olarak yaşanmıştır.
- Cumhuriyetin İlk Seneleri
Cumhuriyet kurulur kurulmaz Evyap – Dalan gibi sabun şirketleri kurularak hızla sabun üretimine geçilmiştir. Evyap 1927’de sabun üretimine geçti.
- 1950’li Yıllar
Fason üretimler bu senelerde %100 kapasite ile başlamıştır. Dalan markası 1941’de açılış yaparak üretim faaliyetlerine başladı.
- 1980’li Yıllar
Dış ticaret işlemleri ilk kez bu yıllarda başlamış ve sabuna yönelik dış ticaretin önü açılmıştır. Sektörde ihracat adımları artış göstermiştir. Yine aynı dönemlerde Avrupa Birliğindeki ambalajlama sektörünün de sabun ihracatlarına yönelik olumlu katkıları yer almıştır. Dalan Kimya 1978’de kurulmuş ve Türkiye sabun üretiminin ve ihracatının neredeye %70’ini tek başına göğüslemeyi başarmıştır.
- 1990’lı Yıllar
Sovyet’ler dağılarak Rusya’nın sabun sektöründe büyümeler başladı. Yüksek kaliteli, işçilikli, doğal materyaller kullanılması ve işçiliğin ucuz olması sebebi ile Türk sabunlarının ihracat tercihleri yükseldi. Bu yıllarda gümrük birliği sözleşmeleri yapılarak yabancı firmaların ülkemizde sabuna yönelik yatırımlar yapması ve ülkemizi sabun üretiminde merkez bölge olarak kullanması başladı.
- 2000’li Yıllar
STA’lar başlayarak ülkemizde gerçekleştirilen sabun ihracat kapasitelerinde büyük artışlar yaşanmaya başlandı. Islak mendil üretiminde tercih edilen hammaddelere yönelik gereksinimlerde dışa bağımlılık düzeyleri düştü. Sabun üretimi, ihracatı ve ithalatında bürokratik adımlar kolaylaştırıldı ve azaltıldı. Çin ve Hindistan gibi yüksek ölçekli hammadde sağlayıcıların sabun sektörüne girmesiyle beraber rekabet ortamı meydana gelerek sabun fiyatlarında düşüşler yaşandı.
Türkiye’nin Yıllara Göre Sabun İhracatı Durumu
Ülkemiz 2014 yılında sabun ihracatını en çok yapan ülkeler sıralamasında yedinci konumda yerini almıştır. 2014’te Irak 74 milyon dolarlık sabun ihracatı gerçekleştirmiştir. Rusya’ya ise 55 milyon dolar değerinde sabun satışı yapmıştır. En fazla ihracat yapılan iki ülkenin sabun ihracatımızdaki yeri net olarak %25’dir.
1999
142,040 ton sabun ihracatı yapılmıştır. Bedeli olarak 133,5 milyon dolar elde edilmiştir.
2005
217,800 ton sabun ihracatı gerçekleştirilmiştir. Karşılığında 208,3 milyon dolar döviz girdisi sağlanmıştır. 1999 – 2005 aralığında sabun ihracatı %6,6 seviyesinde artış göstermiştir. Bu yıldan sonra sabun ihracatı büyüme oranları ortalama %2,5 olarak ön görülmüştür.
1994 – 2005
Büyük ekonomik buhranlar sonucu ihracat rakamları azalmıştır. Ülkemizde üretilen toplam sabunun %40 vatandaşlarımızca tüketilmekte olup kalan kısmı ihraç edilmektedir.
Kalıp sabun üretimi 1999 – 2001 aralığında doğrusal olarak ilerlerken 2002 yılında büyük kayıplar vermiştir. Ardından 2003 itibari ile tekrar atağa kalkmıştır.
En Fazla Sabun İthalatı Yapan Ülkeler
- ABD
- Almanya
- İngiltere
- Kanada
- Fransa
- Rusya
- Japonya
- Hollanda
- BAE
- Avustralya
Sabun İhracatı Nasıl Arttırılır?
Önemli temizlik ürünlerinden biri olan sabun dünya genelinde kullanılan ürünlerden biridir. Bu ürünün bu kadar geniş bir pazarının olması sabun üreticilerini de harekete geçiren konular arasında yer alıyor. Sabun üreticileri yalnızca ülke içerisinde değil aynı zamanda yurt dışında da faaliyet göstermek istiyor. Farklı sabun çeşitlerini yurt dışında tanıtmak ve bu alandaki ihracat gelirlerini arttırmak için de farklı satış ve pazarlama tekniklerini kullanmak gerekiyor.
Sabun ihracatını arttırmanın en etkili yollarından birisi de hiç kuşkusuz bu alanda yapılan dijital pazarlama yöntemleridir. Son yıllarda dijital pazarlamanın dünya genelinde yaygınlık göstermesi birçok sabun üreticisini ve satıcısının dikkatini çekmeye başladı. Hem daha kolay satış yapılabilmesine hem de daha hızlı şekilde hedef kitleye ulaşılmasına yardımcı olan dijital pazarlama son derece etkilidir.
Sabun İhracatında Neden Dijital Pazarlama?
Dijital pazarlama yöntemleri yeni nesil satış ve pazarlama yöntemleri arasında yer alıyor. Üreticilerin, satıcıların ve tüketicilerin buluşma noktası haline gelen dijital dünyada yer almak demek uluslararası sınırların da bir anda ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir. Son derece geniş bir kitleye hitap etmek ve ülkelerin sabun ihtiyaçlarına en hızlı şekilde yanıt verebilmek için sizler de dijital dünyanın sunduğu ayrıcalıklardan yararlanabilirsiniz. İyi donatılmış bir e ticaret sitesi ile hem ürünlerinizi bulunduğunuz ülkeden farklı ülkelere tanıtabilir hem de ürün özelliklerini kolayca karşı tarafa sunabilirsiniz. Ancak bunlar için dikkat edilmesi gereken birçok önemli püf nokta vardır. Dijital dünyada yer edinmek isteyen firmalar için iyi bir web site her zaman gereklidir.
E Ticaret Sitesi ile Sabun İhracatı Yapın
Sabun ihracatını geliştirmek isteyen firmalar dijital dünyada yer edinmek için belli başlı konulara dikkat etmek durumundadır. Öncelikle kişilerin dikkat etmesi gereken konular arasında şunlar bulunuyor:
- Web site oluşturmak
- Web site için içerik oluşturmak
- Hedef kitleyi doğru seçmek
- Pazarlama stratejisi belirlemek
- Reklam stratejileri geliştirmek
- Sosyal medyayı aktif kullanmak
- Yasal yollarda e posta pazarlamasına önem vermek
- Görsel araçlar kullanmak, ölçüm ve analiz yapmak
- Kamusal teşviklerden her zaman yararlanmak
Tüm bu detaylara önem vermek e ticaret sitenizin başarılı olmasını sağlayacak ve üretmiş olduğunuz sabunları oldukça kolay şekilde pazarlama olanağı bulacaksınız. Tüm bu adımlar içerisinde hedef kitlenin doğru seçilmesi büyük bir profesyonellik gerektirmektedir. Bu aşamada gerekirse profesyonellerden destek alınması da önerilen konular arasındadır.
Sabun İhracatının Dijital Dünyada Yeri Var Mıdır?
Sabun ve diğer tüm ürün ve hizmetlerin dijital dünyada her zaman yeri vardır. Sabun özellikle bozulmayan ve bol stoklanabilen bir ürün olduğundan, aynı zamanda son derece fazla seçenekleri olduğundan ihracatta çok daha fazla payı vardır. Bu ürünün herhangi bir yöresel farklılığının olmaması da ürünün dünya genelinde kolay satışının gerçekleştirilebilmesine olanak tanımaktadır.
Sabun çeşitlerinin son derece yüksek standartlarda ürünler olmasının yanında dijital pazarlama teknikleri ile de desteklenmesi bu ürünlerin ihracat paylarının yükselmesini sağlayacaktır. Üreticiler ve satıcılar doğru pazarlama kanalları kullanarak ve hedef kitlelerine en iyi şekilde hitap ederek sabun satışını daha global bir boyutta gerçekleştirme olanağı bulabilirler.
Sabun ihracatı yapmak isteyen ya da hâlihazırda bu ihracatı yapıp da daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmak isteyenler için e ticaret ve dijital pazarlama son derece geniş avantajlar sunuyor. Yeni nesil satış stratejilerini kullanarak daha fazla satış yapabilir ve sabun sektörünün dev firmalarından biri haline gelebilirsiniz.
